Không giống như các loại cây khác, đất trồng dành cho sen đá có những đặc điểm rất khác biệt. Và nguyên nhân hàng đầu dẫn đến việc cây sen đá dễ bị chết là do bạn đang sử dụng đất trồng sen đá không phù hợp. Nó không chú trọng vào các thành phần dinh dưỡng mà tập trung nhiều vào khả năng thoát nước tốt.

Có phải bạn đã từng nghe qua loài sen đá có một sức sống rất mãnh liệt, nhưng khi mua về trồng thực tế thì không hề như quảng cáo, cây sen đá trong tay bạn trở nên quá mong manh. Phải chẳng các nhà vườn đã lừa dối để bán sen đá cho bạn dễ dàng hơn?

Trên thực tế thì đa phần các loại sen đá đều có nguồn gốc từ những vùng đất khô hạn như sa mạc, bán sa mạc hoặc thảo nguyên. Đó là những vùng đất có điều kiện tự nhiên khắc nhiệt.

Nên không thể nói sen đá khó sống được mà nguyên nhân khiến cho sen đá bị chết chính là việc đưa chúng ra khỏi môi trường thích hợp vốn có của nó.

Đất trông sen đá chính là cách để ta tái tạo lại môi trường sống tự nhiên cho sen đá. Ấy vậy mà phần lớn người mới tập chơi sen đá lại không biết cách trộn đất trồng sen đá phù hợp với chúng.

Có rất nhiều công thức trộn đất trồng sen đá, mỗi nơi mỗi khác, nên sẽ tùy theo điều kiện môi trường, thời tiết và đặc điểm giống mà bạn sẽ lựa chọn tỷ lệ phù hợp.

sen đá bị úng nước

Nhắm giúp bạn có thể tự mình trộn đất trồng cho sen đá, bài viết này của MOW Garden sẽ cung cấp cho bạn các những phần kiến thức cơ bản, từ đó khắc phục được tình trạng cây sen đá bị chết cho trồng sai đất.

I – Tạo sao nên trộn đất trồng sen đá mới?

Tuy thuộc vào điều kiện của mỗi vùng đất, mỗi thời tiết, mỗi khí hậu (hoặc đặc thù giống) mà người ta sẽ phối trộn các loại nguyên vật liệu lại với nhau để tạo thành hỗn hợp phù hợp, có thể đáp ứng được các tiêu chí mà người trộn mong muốn. Thông thường người ta sẽ không gọi hỗn hợp này đất trồng sen đá, mà gọi chúng là giá thể.

đất trồng sen đá

Giá thể là một thuật ngữ được dùng để chỉ các loại hỗn hợp chất trồng, mà nó sẽ giúp cho rễ cây có thể bám vào để hút nước, hút dinh dưỡng từ trong đó để sống và phát triển.

Giá thể dành cho sen đá thì sẽ yều cầu về khả năng thoát nước tốt nhất có thể, đồng thời có thêm một ít yếu tố tơi xốp, độ ẩm và một ít dĩnh dưỡng.

Một ví dụ điển hình cho việc cần phải trộn lại giá thể mới cho sen đá, khi có sự thay đổi về môi trường sống của chúng.

Đó chính là khi bạn mua sen đá từ vùng có khí hậu mát mẻ như Đà Lạt, đưa về trồng tại nơi có khí hậu nóng như Sài Gòn hoặc Hà Nội.

Giá thể mà các nhà vườn Đà Lạt sử dụng thường sẽ có thành phần chứa nhiều xơ dừa, với khả năng giữ ẩm tốt nhưng sẽ bị hầm khi đặt tại nơi có khí hậu nóng. Do đó, việc thay giá thể mới cho sen đá sẽ giúp cây thích nghi với điều kiện khí hậu mới tốt hơn, ít bị sốc nhiệt hơn, và cũng giúp kiểm soát các mầm bệnh khi mới mua về (tuyến trùng nấm, rệp, úng rễ, thối rễ,…).

II – Cấu tạo của đất trồng sen đá hiệu quả

Không phải tưới nước ít thì cây sen đá sẽ bị chết, mà khả năng thoát tốt nước mới chính là yếu tố then chốt để giúp cho cây sen đá của bạn luôn phát triển khỏe mạnh. Việc tưới nước quá ít có thể sẽ làm cho bầu đất chưa ướt hết, và nó khiến cho bộ rễ cây không nhận đủ lượng nước, dẫn tới việc chậm phát triển rễ.

Bên cạnh khả năng thoát nước tốt thì chũng ta cũng cần bổ sung vào đó một số yếu tốt phụ như là tơi xốp (giúp rễ dễ phát triển), giữ ẩm (dự trữ nước) và một ít dinh dưỡng. Như vậy một loại đất trồng sen đã tốt sẽ cần có đủ 4 tiêu chí trên.

1 – Thành phần thoáng khí

Như đã đề cập, khả năng thoát nước tốt luôn phải được ưu tiên hàng đầu, nên các thành phần thoáng khí sẽ luôn chiếm tỷ lệ cao trong các hỗn hợp đất trồng sen đá. Ngoài ra, những thành phần thoáng khí này cũng sẽ tạo ra các lỗ trống thông thoáng trong đất, giúp những luồng không khí dễ dàng xâm nhập vào, và từ đó giúp cho hệ rễ hô hấp được tốt hơn.

Tính thông thoáng và mau khô của đất trồng sen đá cũng giúp phòng tránh các loại bệnh nhiễm khuẩn trên cây sen đá. Những thành phần này thường là những loại đá có kích thước từ 3 – 6mm. Đối với những viên lớn hơn sẽ được lót dưới đáy chậu để thoát nước nhanh hơn.

2 – Thành phần giữ ẩm

Nếu như chỉ có thành phần thoáng khí (giúp thoát nước tốt) thì khi tưới nước, toàn bộ lượng nước sẽ thoát đi hết, lượng ẩm giữ lại sẽ còn rất ít. Lúc này đất trồng sen đá sẽ rất mau khô khiến cho bộ rễ gặp khó trong việc bám vào đất để hút nước, hút dinh dưỡng. Về lâu dài, khi để cây sen đá trong tình trạng quá khô thì bộ rễ sẽ khó phát triển, cây yếu dần và chết.

3 – Thành phần tơi xốp

Các thành phần tơi xốp được thêm vào để giúp cải thiện tình trạng bị nén chặt lại của đất giúp lưu thông không khí dễ dàng hơn, và đồng thời giúp cho bộ rễ dễ dàng đâm xuyên qua lớp đất để phát triển.

4 – Thành phần dinh dưỡng

Trong điều kiện sống tự nhiên của sen đá thì hầu như không có một chút dinh dưỡng nào cả, chủ yếu chúng chỉ cần cần cung cấp đủ nước là có thể sống khỏe. Do đó, các loại giá thể dành cho sen đá thường không bổ sung nhiều các thành phần dinh dưỡng. Đôi lúc bạn không cần thêm các thành phần dinh dưỡng thì cây vẫn có thể phát triển bình thường.

II – Một số loại guyên liệu dùng để trộn đất trồng sen đá

1 – Đá Perlite

Đá perlite (hay đá trân châu) là một loại thành phần thoáng khí với ưu điểm là vô trùng, nên sử dụng loại đá này cho giá thể rất an toàn, không cần phải xử lý. Đá perlite khá bền nên sử dụng được lâu dài.

Với cấu trúc lỗ xốp đá perlite giúp cho giá thể sen đá luôn thông thoáng, tơi xốp, nhẹ và đồng thời nó cũng giúp lưu trữ nước và các chất dinh dưỡng để cung cấp dần cho cây.

Chỉ nên sử dụng loại đá này với tỷ lệ thấp với mục đích tạo độ tơi xốp cho đất trồng, do khả năng giữ ẩm quá cao nên có thể làm úng rễ của cây sen đá.

1 da perlite dat trong sen da
2 da pumice dat trong sen da

2 – Đá Pumice

Cũng giống như Perlite, đá Pumice cũng là một loại đá núi lửa, nhưng nó chưa qua xử lý nhiệt độ, nên vẫn giữ được độ cứng chắc, và duy trì được cấu trúc tốt hơn so với đá perlite.

Đây là một loại nguyên liệu thoáng khí giúp giá thể thoát nước tốt, duy trì được độ tơi xốp và có cấu trúc lỗ xốp giúp giữ lại một lượng ẩm và chất dinh dưỡng, cung cấp dần cho cây trồng phát triển.

3 – Đất nền Akadama

Akadama là một loại đất được tìm thấy bên dưới lớp trầm tích của núi lửa tầm vài mét. Người ta nhận thấy đây là một loại đất rất giàu dinh dưỡng và khoáng chất nên đã cho khai thác ứng dụng trong cây cảnh.

Thông thường người chơi sen sử dụng loại đá akadama để phủ trên mặt để tạo thẩm mỹ, đồng thời tạo độ thoáng mặt, giúp lá sen đá không bị ẩm ướt, tránh bị vi khuẩn tấn công.

Đôi khi có thể sử dụng loại đá này để kích rễ cho sen đá bằng cách đặt chúng lên bề mặt đá akadama. Tuy nhiên, không nên trộn loại đá này nhiều vì sau một thời gian sẽ bị bết chặt, làm mất độ thoáng khí.

3 dat nen akadama dat trong sen da
4 da masato dat trong sen da

4 – Đá masato

Masato là một loại đá khoáng tự nhiên, có tính bền chắc, khá nặng tay, và có cấu trúc lỗ xốp giúp tạo độ thông thoáng cho giá thể, đồng thời giữ ẩm khá tốt mà không làm úng rễ.

Tuy nhiên, người chơi sen đá thường chỉ dùng loại đá này để rải mặt chứ không dùng để trộn làm giá thể, bởi vì loại đá này khá nặng và có độ bén, nên có thể sẽ gây tổn hại tới bộ rễ của sen đá.

Bên cạnh đó đá masato còn có khả năng hấp thụ tia cực tím, giúp giảm nhiệt độ trong bầu đất vào những lúc trời nắng nóng khá tốt.

5 – Đá nham thạch đỏ

Với những đặc tính tương tự như các loại đá trên, đá nham thạch đỏ cũng được liệt vào danh sách các loại nguyên liệu thoáng khí dùng để trộn làm giá thể cho sen đá.

Nhờ có cấu trúc lỗ xốp, bền bỉ và tái xử dụng được nhiều lần nên thường thì loại đá nham thạch đỏ được dùng nhiều trong lĩnh vực xử lý vi sinh cho hồ cá cảnh nhiều hơn.

5 da nham thach dat trong sen da
6 da vermi dat trong sen da

6 – Đá vermiculite

Tương tự, đá vermiculite là một loại đá có cấu trúc lỗ trống, giúp cho đất luôn được thông thoáng, dễ dàng thoát nước và đồng thời nó cũng cung cấp một số loại chất khoáng giúp cho cây phát triển.

Tuy nhiên khi sử dụng loại đá này cho sen đá thì bạn nên cân nhắc về tỷ lệ sử dụng, bởi loại vermiculite này có khả năng giữ ẩm cao hơn cả đá perlite, nên khi sử dụng nhiều có thể khiến cho cây bị úng nước.

Đá vermiculite được ưu chuộng do nó vô trùng, không cần phải xử lý trước khi sử dụng.

7 – Rêu than bùn Peatmoss

Được hình thành từ quá trình phân hủy hoàn toàn của những thực vật ở vùng đất ngập nước như: Thạch thảo, Rêu, Địa y…cùng các khoáng chất khác. dễ vón cục

Giá thể rêu than bùn Peat Moss có đặc tính tơi xốp, rất phù hợp để trồng Sen đá. Cung cấp 1 phần dưỡng chất, khí, nước. Giúp cây duy trì độ ẩm, lưu thông không khí…

7 reu than mun peat moss dat trong sen da
8 xi than dat trong sen da

8- Xỉ than tổ ong

Thay vì phải mua những loại nguyên liệu đắt tiền như trên, thì xỉ than tổ ong là một loại nguyên liệu cực dồi dào, có thể tìm thấy tại bất cứ nơi nào, và nó lại còn miễn phí nữa.

Tuy nhiên, để sử dụng xỉ than tổ ong bạn cần phải xử lý thật kỹ trước để loại bỏ các thành phần tạp chất độc hại, cũng như diệt trừ mầm bệnh gậy hại tới cây sen đá.

Sau khi đã xử lý, chúng được đập vụn ra thành nhiều kích cỡ khác nhau, tùy theo mục đích của người sử dụng. Có thể dùng những viên to lớn hơn 5cm để lót đáy, hoặc dùng viên 3-5cm để trộn làm giá thể.

9 – Viên đất nung

Viên đất nung có nhiều lỗ rỗng làm chúng có tác dụng giữ nước, chống ngập úng và không bao giờ xảy ra hiện tượng thối rễ

Cũng nhờ có nhiều lỗ xốp nên viên đất nung giúp không khí trong đất trồng luôn được thông thoáng,oxy được cung cấp không ngừng, các cộng đồng vi sinh vật có lợi sống và sinh sôi liên tục, do đó chúng ta giảm được công đoạn cải tạo đất, giúp tiết kiệm thời gian và công sức.

14 hat dat nung dat trong sen da
15 trau tuoi dat trong sen da

10 – Vỏ trấu tươi

Vỏ trấu là phụ phẩm từ lúa gạo, nó thường được chọn để làm nguyên liệu phối trộn cho các loại giá thể trồng cây, trong đó có sen đá. Tuy nhiên, không có nhiều người ưu chuộng loại này lắm.

Tuy rằng giá thành của vỏ trấu tươi có giá thành rất rẻ so với các loại nguyên liệu, nhưng nó lại tiềm ẩn khá nhiều loại mầm bệnh. Nếu muốn trộn thêm vỏ trấu tươi thì bạn nên cho thêm nấm trichoderma, sau đó ủ thêm 2 tuần để phòng bệnh cho cây.

Sau một thời gian, vỏ trấu tươi sẽ phân hủy thành chất hữu cơ, nó cung cấp một lượng dinh dưỡng cho cây sen đá. Sự phân hủy cũng làm cho đất mất đi độ tơi xốp, cần phải thay gia thể mới định kì.

11 – Trấu hun nguyên hạt

Trấu hun nguyên hạt là thành phẩm của quá trình đốt cháy trấu tươi không hoàn toàn, nó vẫn giữ được cấu trúc của vỏ trấu nhưng đã biến tính thành dạng than.

Tuy rằng việc hun trấu có hơi tốn công nhưng nó đảm bảo sạch bệnh hơn so với trấu tươi, đồng thời việc hun trấu cũng giúp tăng khả năng giữ ẩm, cung cấp chất dinh dưỡng, mà vẫn đảm bảo độ thoáng, độ tơi xốp.

9 trau hun dat trong sen da
10 phan bo kho dat trong sen da

12 – Phân bò khô

Có thể trộn thêm phân bò vào trong giá thể để làm nguồn dinh dưỡng cho cây sen đá, nhưng phân bò có khả năng giữ nước rất cao, chỉ nên sử dụng với liều lượng ít mà thôi.

Hơn nữa, không phải loại phân bò nào cũng có thể sử dụng mà nó cần phải được xử lý qua quá trình ủ phân để loại bỏ các mầm bệnh gây hại và diệt mầm cỏ dại.

13 – Mùn xơ dừa

Mùn xơ dừa là loại nguyên liệu được sử dụng rất phổ biến tại các nhà vườn Đà Lạt. Sở dĩ nó được ưu chuộng là do nó có nhiều ưu điểm tốt như khả năng thoát nước tốt, đảm bảo độ tơi xốp, giữ ẩm tốt và rất giàu dinh dưỡng.

Tuy nhiên, loại giá thể này chỉ phù hợp với điều kiện khí hạu mát mẻ mà thôi, còn những vùng khí hậu nóng thì nó sẽ rất hầm, làm hại tới rễ cây.

Trước khi sử dụng loại mùn xở dừa bạn cần phải xử lý ngâm qua nước vôi vài ngày để loại chất chát Tanin và chất chua Linin. Các loại chất này trong có thể làm cản trở sự phát triển của cây.

11 xi than dat trong sen da
12 phan trun que dat trong sen da

14 – Phân trùn quế

Phân trùn quế hay còn gọi là phân trùn đỏ, phân giun quế. Phân trùn quế chính là phân của con trùn quế, trùn ăn phân bò sữa, thông qua quá trình phân giải của vi sinh vật trong ruột trùn thì phân bò sữa được chuyển hóa tạo ra sản phẩm cuối cùng là phân trùn quế.

Đây là loại phân bón hữu cơ giàu dinh dưỡng có tác dụng kích thích sự tăng trưởng của cây trồng.

Phân trùn quế là phân hữu cơ 100%, được tạo thành từ phân trùn nguyên chất, là loại phân thiên nhiên giàu dinh dưỡng nhất mà con người từng biết đến.

15 – Phân tan chậm 14:14:14

Là thành phần dinh dưỡng được bổ sung cuối cùng để giúp cây mau phát triển. Với khả năng tan chậm nên bạn có thể yên tâm không cần bón thêm loại phân bón nào trong vòng 5 – 6 tháng.

Loại phân tan chậm thông dụng hiện nay là loại phân vàng 14:14:14 (N-P-K).

13 phan tan cham dat trong sen da

III – Cách trộn đất trồng sen đá đơn giản

Như đã đề cập, yếu tố then chốt của một loại đất trồng sen đá tốt là khả năng thoát nước tốt. Do đó, hãy luôn đảm bảo thành phần giúp thoát nước tốt luôn trên mức 60%. Chúng ta có thể linh hoạt thay thế các thành phần trong đất bằng những nguyên liệu đóng gói sẵn.

  • Thành phần thoáng khí: Giúp tăng khả năng thoát nước nên sẽ luôn chiếm tỷ lệ 60%
  • Thành phần giữ ẩm: 20 – 30%
  • Thành phần tơi xốp: 20 – 30%
  • Thành phần dinh dưỡng: Nên có tỷ lệ từ 5 – 10%.
hon tron dat trong sen da

MOW Garden Team

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *